Financiële toelichting

Bestuur (0.1): nadelig saldo ca. € 437 duizend

• De pensioenvoorziening voor huidige en gewezen wethouders wordt jaarlijks opnieuw berekend op basis van actuariële berekeningen. De actualisatie heeft geleid tot een vrijval van € 76 duizend (hogere baten). De lagere pensioenvoorziening is vooral het gevolg van een hogere rekenrente.
• De actualisatie van de voorziening wachtgeld ex-bestuurders heeft geleid tot een storting van € 617 duizend (hogere lasten).
• Binnen de budgetten raad en griffie zijn minder uitgaven geweest.

Burgerzaken (0.2): voordelig saldo ca. € 137 duizend.

• Door het niet optimaal verdelen van de salarislasten naar directe en indirecte salarislasten is er bij directe salarislasten van  Burgerzaken in 2022 ten onrechte een voordeel van € 63 duizend ontstaan. Hierdoor is er bij de indirecte salarislasten van Burgerzaken die wij hebben verantwoord op 0.4 overhead naar aanleiding hiervan een nadeel ontstaan.   
• In 2022 zijn er meer reisdocumenten en rijbewijzen uitgegeven en ook zijn er meer naturalisaties geweest waardoor de baten als lasten hoger zijn en per saldo een voordeel van € 74 duizend.

Beheer overige gebouwen en gronden (0.3): nadelig saldo ca. € 2,5 mln.

• De verkoop van de gronden Ankie's Hoeve is niet gerealiseerd in 2022, waardoor een nadelig saldo van € 3 mln. is ontstaan. Enerzijds ligt de oorzaak in locatie specifieke redenen, zoals een niet economisch rendabel te verleggen leidingen tracé, waardoor een nieuw ontwerp gemaakt moest worden. Anderzijds is er meer overleg met de ontwikkelaar nodig geweest om de financiële consequenties te bespreken van veranderingen in de markt, zoals  de hogere hypotheekrente en hogere bouwkosten, alsook onzekerheid over het beleid van het Rijk over de koop- en huursector.
• In het kader van het strategisch vastgoed en de verkoop van een aantal vastgoedobjecten is in 2022 de Grebbestraat 27 aan Stichting Woonopmaat verkocht, wat leidt tot een voordeel van  € 421 duizend.

• Daarnaast zijn er diverse kleinere voor- en nadelen voor een totaalbedrag van € 93 duizend voordelig.

Overhead  (0.4) nadelig saldo euro ca. €1,0 mln.

1. Personeel;
De raad stelt bij de begroting een formatie vast waaraan een bedrag is gekoppeld. Hier stuurt het management op gedurende het jaar. Er kan geen personeel aangenomen worden boven deze formatie. Als de dienstverlening in de knel dreigt te komen, worden problemen op het personele vlak opgelost door personeel in te huren. Dit was nodig vanwege de toegenomen taken zonder formatieve groei en de toegenomen verzuimcijfers. Maar ook de toegenomen groei van het areaal, alsmede de toegenomen complexiteit op diverse terreinen. Ook is sprake van intensievere inzet op bepaalde beleidsterreinen als gevolg van aandachtspunten binnen het raad- en/of coalitieprogramma.

• In 2022 waren er 62 vacatures. Dit is een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. De vacatures zijn voornamelijk ontstaan door uitstroom van medewerkers naar andere functies binnen of buiten de organisatie of uitstroom vanwege pensioen. 16% van de vacatures is niet vervuld. Meestal zijn dit zeer moeilijk vervulbare vacatures vanwege de gevraagde specialistische kennis. Inhuur biedt soms een oplossing voor deze specialistische kennis.
• In 2022 is er sprake geweest van een hoog ziekteverzuim (7,75%). Er is een toename van het langdurig verzuim. Inhuur wordt ingezet waar dit noodzakelijk is om uitvoering te geven aan primaire taken.
• De kosten van inhuur stijgen. Dit is enerzijds te verklaren door inhuur voor ziektevervanging en anderzijds door de krappe arbeidsmarkt. Hierdoor nemen de uurtarieven toe.
• Bij de verantwoording aan de raad worden de inhuurlasten verklaard indien deze ook duidelijk onder de noemer inhuur geboekt zijn. In de praktijk wordt inhuur ook direct op producten geboekt waardoor dit minder transparant is (maaiwerkbestek, cursuslasten, participatie, Wmo voorzieningen, uitbesteed werk).

2. ICT: diverse projecten hebben vertraging opgelopen door capaciteitstekort. Hierdoor is een incidenteel voordeel op dit gebied.

3. Huisvesting en facilitair: Het nadeel wordt grotendeels veroorzaakt door hogere energielasten voor het stadhuis. Pas in het vierde kwartaal zijn de eerste facturen voor energielasten van 2022 ontvangen. De leverancier bleek niet in staat te zijn om goede facturen o.b.v. prijsstijgingen op te stellen en deze aan afnemers (gemeente) te sturen.
Daarnaast is de bijdrage voor de VvE (Vereniging van Eigenaren) verhoogd en hebben we te maken gehad met meer storingen dan verwacht.

4. Uitbestede diensten: Zie hiervoor 4e bullet bij onderdeel Personeel.

5. Doorbelasting naar grexen: Het voordeel op de doorbelasting naar grexen heeft betrekking op de doorbelasting naar het project spoorzone en grondexploitatie Binnenduin, op basis van respectievelijk de salariskosten en de salariskosten en kosten voor inhuur tezamen.

Treasury (0.5): voordelig saldo ca. € 153 duizend

• Het resultaat op treasury is het gevolg van hogere rente inkomsten dan uitgaven. Tot voor kort ontvingen bij kortlopende leningen een renteopbrengst. Inmiddels is dit marktbeeld in 2023 verandert.

OZB woningen (0.61) : voordelig saldo ca. €17 duizend

• minimale afwijking, geen toelichting

OZB niet-woningen (0.62) : voordelig saldo ca. €153 duizend

De WOZ van de niet-woningen is voor 2022 hoger uitgevallen dan bij totstandkoming van het ozb-tarief werd verwacht. De leegstand was ook lager dan verwacht. Daarnaast zijn er nog inkomsten uit voorgaande jaren ontvangen. Dit heeft geleid tot hogere inkomsten. Per saldo gaat het om een afwijking van 3%.

Parkeerbelasting (0.63) : nadelig saldo ca. €314 duizend.

Zowel de opbrengst betaald parkeren als de opbrengst van de naheffingen zijn lager dan begroot. Er is het afgelopen jaar door handhaving minder prioriteit gegeven aan het houden van fiscaal toezicht op betaald parkeren. De focus heeft vooral gelegen op het behandelen van meldingen, het zichtbaar zijn in de wijk en de 14 thema’s met betrekking tot de leefbaarheid. Er zijn minder naheffingsaanslagen opgelegd. Minder handhaven leidt er ook toe dat de betaalgraad van de bezoekers lager wordt waardoor de opbrengsten lager zijn.

Belastingen overig (0.64) : nadelig saldo ca. € 423 duizend
De baten precariobelasting zijn lager dan begroot. De precario aanslagen voor de terrassen en standplaatsen over het jaar 2022 zijn nog niet verzonden, dat verklaart een deel van het verschil. Verder zijn er in 2022 geen grote BGOG-ontheffingen (Bijzonder gebruik openbare gemeentegrond) verleend wat ook minder precario inkomsten betekent.

Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds (0.7) : voordelig saldo €1.669 duizend.

• De raming van de inkomsten uit het gemeentefonds is gebaseerd op de stand van de septembercirculaire 2022. Het effect van de decembercirculaire 2022 is niet meer in de begroting verwerkt. Vandaar dat de inkomsten hoger zijn dan geraamd. Het voordelig saldo is grotendeels ontstaan door €1.170 duizend voor uitvoering van de Wet energietoeslag 2023. Dit bedrag is in 2022 ontvangen maar dient ter ondersteuning bij de energierekening van inwoners met een laag inkomen in 2023. Via resultaatbestemming wordt gevraagd deze middelen in 2023 te kunnen besteden.
• Over de jaren 2020 en 2021 zijn ook nog middelen ontvangen. Dit komt door bijgestelde maatstaven en/of uitkeringsfactoren.

Overige baten en lasten (0.8) : voordelig saldo ca. € 3,8 mln.

• Er is een stelpost opgenomen voor de steunmiddelen die via het gemeentefonds zijn ontvangen. De hogere lasten vanwege corona zijn verwerkt op de diverse taakvelden en niet op deze taakveld. Hierdoor is een voordeel van €2,1 mln. ontstaan op dit taakveld. Voor meer informatie over de bestedingen op diverse taakvelden wordt verwezen naar de Covid-19 paragraaf . Voor de middelen die in 2022 niet zijn benut en nodig zijn in 2023 en 2024 wordt een budgetoverheveling aangevraagd.
• Er is een stelpost opgenomen voor in 2021 en 2022 van het Rijk ontvangen middelen voor structureel verbeteren van onze dienstverlening. Deze middelen zijn beschikbaar gekomen vanaf de decembercirculaire 2021 voor 6 jaar. In 2022 zijn hiervoor, mede door Corona, nog geen activiteiten ondernomen. Hierdoor is een voordeel van € 476 duizend ontstaan. In 2023 volgt er een programma dienstverlening met acties om onze dienstverlening structureel te verbeteren. Dan zal ook duidelijk worden welke middelen hiervoor benodigd zijn.
• In 2022 is er geen opstart gemaakt met actieve openbaarmaking van de informatiecategorieën (zoals genoemd in de Woo). Bestuurlijk en ambtelijk is, ingegeven door personele(onder)bezetting, werklast en andere door het Rijk opgelegde (urgente) taken anders geprioriteerd. Er is geen contactfunctionaris aangetrokken en heeft geen beheer en onderhoud op de systemen (met doel actieve openbaarmaking) plaatsgevonden. Hierdoor is er geen aanspraak gemaakt op het incidenteel- en structureel ontvangen budget (tezamen €120 duizend).
• Er is een stelpost opgenomen voor post onvoorzien en indexatie. De hogere lasten zijn allemaal verwerkt op de diverse taakvelden en niet op dit taakveld. Hierdoor is er op dit taakveld een voordeel ontstaan van €900 duizend.
• Er is een stelpost opgenomen voor extra middelen WSW die via de meicirculaire beschikbaar zijn gesteld voor indexering en een actualisering van de WSW middelen. Voor de bijdrage WSW wordt de begroting van IJmond Werkt aangehouden en de wijziging in de bijdragen zijn bijgesteld middels de begroting en voorjaarsnota. Het voordeel van € 273 duizend op dit taakveld valt dan vrij in 2022.